Veilig klussen. 5 tips om thuis veilig te kunnen klussen

Veilig klussen in en rond het huis

Het is misschien wat saaie stof maar zeker niet minder belangrijk: veiligheid tijdens klussen.

Je zal verwachten dat er in de bouwsector veel ongelukken gebeuren. Toch komen de meeste ongelukken voor bij de thuisklussers. Jaarlijks gaan er zo’n 4.000 doe-het-zelvers naar het ziekenhuis met oogletsel. Daarbij kloppen er nog ruim 3.000 klussers aan bij het ziekenhuis met verwondingen aan hun handen. Al ruim 7.000 klusser en dan worden overige letsels nog niet eens meegeteld. Zelf thuis klussen is leuk en vaak ook goedkoper. Toch moet je altijd rekening houden met je eigen veiligheid en die van je omgeving.

5 tips om veilig te kunnen klussen

Alleen de onervaren klusser heeft wat aan dit artikel zou je denken. De ervaren klusser weet wat wel en niet veilig is. Hier schuilt al het eerste gevaar, de routine. Omdat het altijd goed gaat zal het deze keer ook wel goed gaan is een verleidelijke gedachte. Omdat een ongeluk(je) altijd in een klein hoekje zit is dit artikel geschreven. Neem de veiligheid voor jezelf en je omgeving altijd in acht. Hierbij de 10 veiligheidstips welke je bij elke klus in je achterhoofd moet houden.

1. Check je gereedschap

Controleer je gereedschap voordat je deze gaat gebruiken en gebruik hierbij je gezonde verstand. Zie je het koperdraad van een snoer lopen of staat de zaag van je decoupeerzaag scheef, dan weet je dat het niet veilig is om hiermee aan de slag te gaan. Lees altijd de gebruiks/veiligheidsinstructies van te voren en hou je hier ook aan.

Vind je dat lezen van een veiligheidsinstructie zo saai, misschien wel net als dit artikel, zorg er dan altijd voor dat er 10cm afstand houd tussen je vingers en bewegende delen zit.
Probeer verder altijd een goede houding aan te nemen. Werk zo het liefst op een werkbank of stevige tafel zodat je niet in een rare onhandige houding moet staan.

Zit je klustijd erop, berg je gereedschappen dan altijd weer netjes op. Wikkel snoeren dusdanig op dat er geen draadbreuk kan ontstaan en leg scherpen voorwerpen zoals zagen of hobbymessen op een plek, het liefst waar je ze kan zien voordat je per ongeluk een scherp deel vast pakt.

2. Organiseer je werkplek om veilig te kunnen klussen

Een georganiseerde werkplek is niet alleen veiliger maar werkt ook een stuk gemakkelijker. Ben je buiten op de grond iets aan het maken, zal je vaak in een onhandige houding staan. Bij zagen, timmeren of boren zal je vaak kracht zetten. Probeer zulke werkzaamheden altijd op een werktafel te doen zodat je in een rechte houding kan staan en goed kracht kunt zetten met de juisie houding. Mocht je ergens mee uitschieten kan je jezelf opvangen doordat je stevig staat.

Zorg er ook altijd voor dat het gereedschap in reikgebied licht maar niet overal. Leg je een hobbymes even op de tuinstoel en vergeet je die.., dan zit die loungestoel toch wat minder lekker.

Schat van te voren goed in wat je nodig hebt. Bij klussen komt er vaak afval vrij, zeker als je eerst sloopwerkzaamheden hebt. Huur van te voren een grote container in als je verwacht dat je veel klus of sloopafval gaat krijgen. Net als in het huishouden thuis, gooi je het plastic afval ook niet in de papiercontainer (als het goed is). Let bij het huren van een afvalcontainer op dat je voor verschillende soorten afvalstromen, ook verschillende soorten containers hebt. Een opgeruimde werkplek werkt overzichtelijker en veiliger.

3. Persoonlijke beschermingsmiddelen

Persoonlijke beschermingsmiddelen oftewel PBM. Om zo veilig mogelijk te klussen kan je jezelf al beschermen met beschermende kleding of veiligheidsmiddelen. In dit stukje gaan we de veiligheidsmiddelen doornemen.

Veiligheidsschoenen

Mensen welke werk op ”de vloer” zullen wel bekend zijn met veiligheidsschoenen. Veiligheidsschoenen heb je in verschillende gradaties welke aangeduid worden met S1 – S5. Hoe hoger het getal hoe meer veiligheidsaspecten er in de schoen verwerkt zijn.

• S1 werkschoenen hebben minimaal een veiligheidsneus Werkschoenen die voldoen aan de s1 classificatie zijn geschikt voor werk in droge omstandigheden.

• S1P werkschoenen Net als de S1 schoen heeft een S1P schoen ook een veiligheidszool. Deze schoenen zijn dus geschikt voor droge plaatsen waar scherpe voorwerpen op de grond kunnen liggen.

• S2 werkschoenen zijn hetzelfde als S1 werkschoenen maar hebben daarbij een verhoogde weerstand tegen water. Deze veiligheidsschoenen zijn dus geschikt voor gebruik op plaatsen waar het vochtig kan zijn. Een geschikte schoen voor bijvoorbeeld buiten.

• S3 werkschoenen is misschien wel de meest verkochte werkschoen. Veel bedrijven waar rollend materiaal op de werkvloer aanwezig is, stelt dan vaak ook de eis dat een medewerker een S3 werkschoen moet dragen. S3 is een combinatie van S1P en S2 schoenen. Deze schoen is dan ook geschikt voor de meeste werkomstandigheden.

De normen S4 & S5 hebben betrekking op werklaarzen en veiligheidslaarzen

Veiligheidsbril

Net als de meeste veiligheidskleding ziet het er alles behalve charmant uit, een veiligheidsbril. Gelukkig ben je thuis aan het klussen en hoef je er niet mee over straat. Mocht iemand je dan toch bezig zien met dat rare ding op je hoofd, zal die denken ”die zal wel verstand van zaken hebben”.

Je zal ongetwijfeld wel een keer een wimper of een stofje in je oog gehad hebben en je weet wat voor naar gevoel dit kan zijn. Dit zijn relatief gezien vrij zachte objecten. Bedenk je nu is dat er een houtsplinter in je oog springt (hopelijk ben je niet al te visueel ingesteld als je dit leest). Dit is toch wel een stuk vervelender in je oog dan die irriterende wimper.

Het is sowieso verstandig om zoveel mogelijk buiten te klussen, met de wind in de rug. Echter zal dit niet alles kunnen voorkomen. Met werkzaamheden zoals zagen, slijpen of boren is het zeer aan te raden om een veiligheidsbril te dragen. Bij deze werkzaamheden kunnen er kleine deeltjes materiaal waarin je bezig bent loskomen en alle kanten op vliegen.

Stofmasker

Vanuit de coronatijd kennen we allemaal de mondkapjes wel. We gaan het niet hier hebben over de stoffen kapjes welke je tegen een virus zouden moeten beschermen maar over het beschermingsmiddel voor tijdens het klussen.

In het stuk over de veiligheidsbril kon je al lezen dat het verstandig is om zoveel mogelijk buiten te klussen. Dit is natuurlijk niet altijd mogelijk. Als je de kozijnen aan de binnenkant van de woning wilt verven, kan je deze moeilijk even demonteren en mee naar buiten nemen.

Wanneer gebruik je het stofmasker. Ga je werkzaamheden doen waarbij veel stofdeeltjes vrij komen zoals bij slopen of schuren, is het raadzaam om een stofmasker te gebruiken. Zorg ervoor dat je bij zulke werkzaamheden de ruimte waarin je bezig bent zo goed mogelijk ventileert.

Langdurige blootstelling aan stofdeeltjes kunnen nare effecten hebben op je luchtwegsysteem. Wil je dat geverfde kozijn een opknapbeurt geven, zal je eerst de oude verflaaf er af moeten schuren. Verf is bevat veelal chemische componenten. Stofdeeltjes van oude verf kunnen (zeker als je er gevoelig voor bent) een vervelende reactie op je lichaam geven. Mocht je dus een geverfd oppervlak gaan schuren, draag dan altijd een stofmasker.

Werkhandschoenen

Houtsplinters kunnen behoorlijk gemeen zijn. De wat grotere voel je constant maar de kleinere voel je alleen als je er op drukt. Mocht je het gevoel hebben dat je een splinter in je hand hebt zitten, haal deze er dan meteen uit. Buiten het vervelende gevoel wat een splinter kan geven, kan de plek waar deze inzit gaan ontsteken. Splinters in je handen kun je gemakkelijk voorkomen door het dragen van werkhandschoenen.

Handschoenen zijn niet alleen goed tegen splinters maar beschermen je handen tegen veel meer. Scherpe randen zoals glas of bramen op staal kunnen veel schade aan je handen aan richten. Ookal werkt het niet altijd even fijn, werkhandschoenen voorkomen vele verwondingen aan je handen.

Kleding algemeen

Veel mensen trekken hun oude kloffie aan als ze gaan klussen maar is dat wel zo verstandig?

Er zijn veel verschillende veiligheidskleren op de markt. Zo kun je broeken kopen waar je kniebeschermers in kunt doen, heel handig als je veel op je knieën aan het werk bent. Let er vooral op dat je stevige kleding draagt en vooral wat niet te los zit. Je wilt niet dat je aan het boren bent en je sjaal komt ineens in je boor vast komt te zitten. Denk hierbij goed na over wat je wel en niet draagt om veilig te kunnen klussen.

4. Veilig klussen op hoogte

Even op de stoel staan om bij dat hoge punt te komen.., je raad het al: doe het niet!

In de snelheid wil je al snel even een opstapje pakken om net even wat beter bij dat hoge punt te kunnen komen. Veilig op hoogte klussen doe je niet ”even snel”. Neem hier de tijd voor. Er is natuurlijk een wezenlijk verschil met net ergens niet bij kunnen en op hoogte werken. Toch moet je met beide rekening houden met de gevaren die erbij komen kijken.

Waar moet je op letten als je op hoogte gaat werken?
Let altijd op het materiaal welke je gebruikt om de hoogte mee in te gaan. Mocht je net even dat opstapje nodig hebben om ergens te komen waar je zelf net even iets te kort voor bent, neem dat wel iets stevigs. Ga niet op een kratje staan welke, al is het maar een stukje, kan inzakken. Ga je de hoogte in met een ladder o.i.d., controleer dan de staat van het materiaal. Je wilt immers niet op een gammele ladder staan als je flink kracht ergens op wilt zetten.

Kijk goed naar de ondergrond. Zet een ladder of steiger altijd op een stevige ondergrond. Klim je op een lader welke op grond staat dan zullen de poten door jouw gewicht en het gewicht van de materialen welke je mee omhoog neemt, de grond ingedrukt worden.

Staat de ladder wat scheef, op voorhand al of als de poten de grond in gedruk worden? Wat beneden een klein beetje schuin lijkt, is bovenin vele malen groter.

Zet de ladder of stelling nooit op grond, gras of zand.
Heb je geen harde ondergrond op de plaats waar je aan de slag wilt, maak deze dan. Voor een ladder kun je gebruik maken van lange planken. Hoe langer en breeder de plank, hoe beter de druk op de grond verdeelt word.

5. Gebruik je gezonde verstand

De meest voor de hand liggende maar wel de belangrijkste tip, gebruik je gezonde verstand. Denk goed na over de dingen waar je mee bezig bent. Hou tijdens de voorbereiding al rekening met de gevaren welke voor kunnen komen en probeer dit op voorhand al zoveel mogelijk uit de weg te gaan.

1. Ga je iets met een gas aansluiting doen, sluit het gas dan eerst af;
2. Ga je iets met elektriciteit doen zet eerst de schakelaars in de meterkast uit;
3. Zie je het koper in het snoer van een elektrisch gereedschap, maak hier dan geen gebruik van!

Zomaar een paar voorbeelden die heel logisch klinken maar van groot belang voor de veiligheid zijn.

Voor thuisklussen zijn geen regels vast gesteld. Er zal geen ARBO dienst bij je aanbellen om te kijken of jij je wel netjes aan veiligheidsregels houdt. Dit betekend dus dat het je eigen verantwoording is. Zorg ervoor dat je altijd veilig kunt klussen. Laat niets slingeren en let goed op, voor jezelf maar ook zeker voor andere.