Wat is een schuifmaat?

Een schuifmaat, ook wel schuifpasser genoemd, is een meetgereedschap waarmee je zowel binnen- als buiten- en dieptematen kunt meten. Met een schuifmaat kan je veel nauwkeuriger meten dan met een liniaal, rolmaat of duimstok. Doorgaans meet je met een schuifmaat zo nauwkeurig tot 1/10 of 1/20mm.

De schuifmaat bestaat uit een vast gedeelte met een meetlat die verdeeld is in millimeters met op het einde 2 meetbekken. Er kunnen ook inches op een schuifmaat worden aangeduid staan. Het losse gedeelte bestaat uit een schuif met een nonius en 2 maatbekken. Aan de schuif zit ook een pen bevestigd waarmee gemeten kan worden. Deze pen is vaak voorzien van een klemlip welke je kunt verplaatsen als je de schuif indrukt. Niet elke schuifmaat heeft een klemlip. De schuif kan worden vastgezet met een kartelschoefje zodat je de maatvoering vast kunt zetten.

Is de schuifmaat gesloten, dan liggen de meetbekken van de liniaal en de schuif met de schuingeslepen meetkanten tegen elkaar. De meetpen is dan ook helemaal ingeschoven. De nullijn van de nonius en de nullijn van de liniaal liggen dan precies in het verlengde van elkaar. Liggen de nullijnen in het verlengde van elkaar, dan word er gesproken over de nulstand van de schuifmaat. Bij het bewegen van de schuif gaan de meetbekken van zowel de binnen- als de buitenmaten open. Op het uiteinde schuift de meetpen uit waarmee dieptematen mee gemeten kunnen worden.

Als de maten worden afgelezen kijk je als eerst naar de nullijn van de nonius. Als de nullijn van de nonius gelijk staat met een streepje van de liniaal, dan praat je over een afgeronde millimeter. Als de nullijn op de nonius niet gelijk staat aan een streepje op de liniaal, dan moet je de liniaal anders aflezen: kijk eerst naar de hele millimeter. Vervolgens kijk je welk deelstreepje op de liniaal samenvalt met een het deelstreepje op de nonius. Tel op de nonius het aantal deeltjes tussen de nullijn en het gelijkstaande streepje. Praat je over een schuifmaat met een meetnauwkeurigheid van 1/10mm dan vermenigvuldig dit aantal streepjes met het aantal 0,1 mm. Heb je een schuifmaat met een meetnauwkeurigheid van 1/20mm, dan vermenigvuldig je het aantal streepjes met 0,05 mm. Tel de uitkomst van de som op bij het aantal hele millimeters en daar is de gemeten afstand.

Rekenen of wiskunde is niet iedereen zijn of haar sterkste kant. Dat geeft helemaal niets. Zoals je een manuele schuifmaat hebt, bestaan er ook digitale schuifmaten. Hierbij word de nonius worden afgelezen vanaf een schermpje. De leesnauwkeuringheid word met een digitale uitlezing aanzienlijk vergroot en voorkom je een reken- of telfoutje.

Voor nauwkeurige metingen kan een micrometer worden gebruikt. Dit terwijl voor bepaalde toepassingen ook voelermaten en kalibers bestaan.