Wat is een schaalstok?

Een schaalstok is een meetgereedschap welke wat minder bekend is dan een meetlat. De schaalstok is een liniaal met zes verschillende schaalverdelingen. Om al de zes de schalen op de liniaal aan te kunnen duiden is er de doorsnede van de schaalstok stervormig met drie stralen. Een gangbare maat van de schaalstok is iets meer dan 30 centimeter. Om beschadigingen van de schaalverdeling te voorkomen zijn een aantal millimeter extra toegevoegd aan het begin en het eind van de stok. Daarnaast is een schaalstok uit gegoten aluminium gemaakt of van een sterk houtsoort zoals bamboe of kunststof waar de schaalverdelingen op gelijmd zijn

. Een schaalstok word gebruikt op plaatsen waar er met veel verschillende maatschalen gewerkt wordt. Dit voorkomt veel omrekeningen en daarmee tijd. De voornaamste werkplek is om tekeningen op schaal te maken, bijvoorbeeld wanneer een onderdeel veel groter is dan op een vel tekenpapier. Zo kan een schaal van één op tien (1 : 10) worden toegepast. Het getekende onderdeel is dan in werkelijkheid 10 keer zo groot.

Op verkeerskaarten of aardrijkskundige kaarten staat ook vaak een schaalstok afgebeeld. Naast de schaal in getallen geeft deze stok, in verhoudingen, werkelijke afstanden weer op de kaart.

Er zijn afhankelijk van het toepassingsgebied verschillende schaalcombinaties verkrijgbaar:

• 1 : 2,5 / 5 / 10 / 50 / 100
• 1 : 15 / 20 / 25 / 33,33 / 50 / 100
• 1 : 20 / 25 / 50 / 75 / 100 / 125
• 1 : 20 / 25 / 33,33 / 50 / 75 / 100
• 1 : 100 / 200 / 250 / 300 / 400 / 500
• 1 : 500 / 1000 / 1250 / 1500 / 2000 / 2500
• 1 : 500 / 1000 / 1440 / 2000 / 2880 / 5000

Tegenwoordig worden er maar weinig schaaltekeningen met de hand gemaakt. Er word voornamelijk gebruik gemaakt van digitale tekening waar speciale computerprogramma’s voor zijn ontwikkeld. Door de komst van de digitale wereld is de schaalstok haast overbodig is geworden.