Wat is een bankschroef?

Een bankschroef is een werktuig wat gebruikt word om zaken vast te klemmen. Het is een ideaal hulpmiddel voor bepaalde werkzaamheden uit te voeren zoals boren, lassen, schuren, schaven, vijlen, zagen. Door een materiaal zoals bijvoorbeeld hout te klemmen, kan je gemakkelijk dit gemakkelijk bewerken zonder dat het materiaal verschuift.

Plaatsen van een bankschroef

De bankschroef word over het algemeen vast gezet op een vaste ondergrond, zoals bijvoorbeeld een werkbank (vandaar de naam). Om de ideale werkhoogte te bepalen is er een klein truckje bedacht: zet een vuist onder je kin met je arm recht naar beneden. Je elleboog leunt nu op de bovenkant van de bankschroef. Omdat je werkbank al op een bepaalde hoogte is geplaatst kun je eventueel deze op een plankje plaatsen. Staat de bankschroef te hoog, dan is een beuntje voor de werkbank een goede oplossing.

Waarvan, waarvoor en hoe?

Standaard is een bankschroef voorzien van stalen bekken. Zonder verdere attributen is deze dan alleen geschikt voor het klemmen van metalen voorwerpen. Ga je hout klemmen tussen de stalen bekken, dan is de kans groot dat het hout zal beschadigen. Er zijn mogelijkheden om materialen te beschermen tegen beschadigingen.

Om beschadigingen op materialen te voorkomen kan erngebruik gemaakt worden van spanplaten. Hiermee wordt voorkomen dat de geribbelde vlakken van de klemmen in het materiaal drukken. Spanplaten worden gemaakt van zachtere materialen zoals aluminium, kunststof of koper. Het is ook mogelijk om magnetische spanplaten aan te brengen zodat het materiaal als het ware aan de klemmen kleeft.

In de metaalbewerking wordt in het algemeen een parallelbankschroef toegepast welke doorgaans van gietijzer zijn gemaakt, maar er zijn ook gesmede uitvoeringen te koop. Een bankschroef heeft 2 klemmen, een vaste en een beweegbare klem. Of de voorste of de achterste bek beweegbaar is, is afhankelijk van de uitvoering. Met de steel welke doorgaans voor op zit bevestigd beweeg je middels een schroef de beweegbare bek evenwijdig naar of af de vaste klem. Voor een betere grip van de klemmen, zijn de spanvlakken vaak gekarteld.

Bankschroef voor hout

Hout is een vrij zacht materiaal, zeker als je dit vergelijkt met metalen. Als je hout klemt in een bankschroef zonder hulpmiddelen als spanplaten, is de kans groot dat je het hout beschadigd. Er bestaan ook bankschroeven welke volledig uit hout gemaakt zijn. Deze hebben een breder klemoppervlakte om de druk op het klemmende stuk hout te verspreiden.

Holle materialen

Een gietijzeren bankschroef is meestal voorzien van verwisselbare klemstukken. Deze zijn in de meest voorkomende uitvoeringen ook gekarteld maar zijn ook beschikbaar met gladstalen klemmen, van koper of kunststof. Voor het klemmen van dunne pijpen of andere holle onderdelen, zijn er ook klemmen op de markt welke voorzien zijn van een horizontale en verticale V-groeven. Hiermee is de kans op vervorming aanzienlijk minder.

Lassen met een bankschroef

Je kan ook laswerkzaamheden doen op een bankschroef. Aan het metaal van de bankschroef word dan ee dikke elektrische kabel bevestigd. Deze elektrische kabel staat dan in verbinding met de lastransformator.

Bankschroef in de smederij

In de smederij is de bankschroef een van de belangrijkste werktuigen. Hier word dan gesproken over een staartbankschroef. Door heet ijzer te klemmen kan het metaal gevormd worden door er hard op te slaan. Niet alleen met brute kracht wordt heet ijzer gesmeden, het kan ook gebeiteld of getordeerd worden. Dit zijn de enige bankschroeven welke dit soort werkzaamheden op de lange termijn aan kunnen.

Waarom is een staarbankschroef dan zoveel sterker dan een normale bankschroef? Dit heeft een aantal redenen:

• Een staartbankschroef is gesmeed en niet gegoten;
• De staart steunt op een harde ondergrond zoals een vloer of een verzonken paal;
• Het scharnier kan gemakkelijk vervangen worden als deze versleten is door alle klappen welke die op moet vangen.

Door deze 3 redenen is het in de smederij gebleken dat dit werktuig, zelfs na intensief gebruik goed blijft. Mocht je in een smederij binnen mogen kijken en je ziet een staartbankschroef staan, vraag dan is aan de eigenaar hoe oud deze is. Er worden staarbankschroeven gebruikt welke wel tot 200 jaar oud kunnen zijn.

Opzoek naar een bankschroef? Kies hier uit verschillende soorten en maten.